De flitser is soms de vriend, soms de vijand van de natuurfotograaf, want je zou het niet zeggen, maar met behulp van flitslicht kan je hele gave foto’s maken. Tegelijkertijd kan een flits je foto ook verpesten. Om uit te proberen wat wel en niet kan, gingen wij, gewapend met camera met flitser, het veld in. Deze maand het resultaat in de tip van de maand!
De kracht van flitslicht
Bij sommige camera’s kan je instellen hoe sterk de flitser flitst, dit is handig, want flitslicht is bijna nooit mooi op volle kracht. Als je de kracht niet kunt instellen en je flitser dus behoorlijk krachtig flitst, dan moet je onderbelichten om deze kracht te compenseren. Dat kun je doen door de belichtingscompensatie aan te passen of door de flitser voor een deel te bedekken met je vinger. Met de belichtingscompensatie kan je de foto lichter of donkerder dan in het echt maken. Dit wordt op je camera vaak aangegeven met een soort getallenlijn die van -2 naar 2 loopt, eronder staat een pijltje dat je kunt verschuiven. Als het pijltje bij de 0 staat is de belichting in je foto precies zoals in het echt, als je met het pijltje een negatieve waarde aanwijst, is je foto donkerder en als dit pijltje een positieve waarde aanwijst, is je foto lichter. Vaak moet je, als je je flitskracht niet kunt instellen, onderbelichten en dus het pijltje op een negatieve waarde zetten. Als je dat niet doet, heb je een grote kans dat je onderwerp als een veel te lichte vlek op de foto komt, en dat is natuurlijk niet mooi. Een andere manier om te zorgen dat de flits wat zachter wordt is door een deel van de flitser te bedekken met je vinger (bijvoorbeeld voor de helft) belangrijk is dat je je vinger niet volledig voor de flitswer houdt want dan krijg je een vreemde rode kleur in je foto omdat het flitslicht zo sterk is dat de flitser door je vinger heenflitst. Trouwens, dat zachte flitslicht wordt in de fotografiewereld ook vaak invulflits genoemd.
Afbeelding 1: bloeiende zeewinde, hier is duidelijk niet goed onderbelicht bij het flitsen, waardoor de bloemen slechts lichte vlekken op de foto zijn.
Waarvoor gebruik je de flitser?
Je kunt flitslicht op heel veel verschillende manieren en voor veel verschillende doeleinden gebruiken, de belangrijkste op een rijtje:
1. Donkere delen oplichten
In de natuur komt het licht altijd van boven, dus alle bovenste onderdelen van bijvoorbeeld een plant zijn dan licht belicht, maar delen aan de onderkant van een plant unnen een beetje donker uitvallen. Dit kun je veranderen met behulp van een invulflits. Hier zie je het effect aan de hand van het plantje gewone brunel:
Afbeelding 2: gewone brunel met invulflits, let goed op de onderste blaadjes, die een hele frisse sfeer hebben…
Afbeelding 3: Gewone brunel zonder invulflits, nu zie je dat de onderste blaadje redelijk donker zijn en minder goed passen bij het frisse karakter van de rest van de foto. Daarom is in afbeelding 2 een flits gebruikt.
2. Licht in de duisternis creeëren
Soms fotografeer je op plekken waar het heel erg donker is, eigenlijk te donker voor het maken van mooie foto’s. Dan biedt flitslicht uitkomst, dan is het geen invulflits meer, maar gewoon de hoofdbelichting van je foto. Wel moet je, juist hier, goed op e belichtingscompensatie letten. Als je dat nietb odet krijg je weer die vervelende overbelichting. Pas trouwens goecd op met deze manier van flitslicht gebruiken, bij dit soort foto’s zie je namelijk altijd heel duidelijk dat er gebruik is gemaakt van een flitser en dat komt vaak onnatuurlijk over. Zoek dus liever planten die wel op een plaats met voldoende licht staat en die je mooi natuurlijk kunt fotograferen.
Afbeelding 4: Deze sieraardbei stond op een hele donkere plek in het bos, alleen met gebruik van flits kon je hem goed fotograferen. Dat er flits is gebruikt is goed te zien aan de glans op de aardbei zelf en op de blaadjes eromheen
3. Glans toevoegen
Soms vindt je in de natuur natte onderwerpen of onderwerpen die heel glad zijn. Dat soort onderwerpen zouden op een zonnige dag een mooie glans over zich heen hebben. Maar helaas, jij bent er op een dag dat de zon niet schijnt.m Dan kun je die glans toch toevoegen met behulp van een invulflits. zo’n extra glans geeft net dat ene extra”tje aan je foto. Het kan een vrij gewone foto toch nog iets bijzonders meegeven, deze techniek is dus een aanrader!
Afbeelding 5: Akkerdistel met invulflits, deze akkerdistel trof ik vlak na een regenbui op een bewolkte dag. Hoewel de akkerdistel nat was, was er geen glans zichtbaar. Door gebruik te maken van een (invul)flits, werd deze glans toch zichtbaar
Afbeelding 6: stokroos met invulflits, de bloembladen van deze stokroos hebben een hele bijzondere structuur, waardoor erop een mooie glans zichtbaar wordt. Deze glans was sowieso al zichtbaar, maar om deze nog iets te versterken heb ik de flitser van mijn camera gebruikt.
4. Op een druilerige dag sfeer toevoegen
Soms ben je op een druilerige dag aan het fotograferen, maar wil je even een zonnige sfeer creeëren. Dan biedt de flitser uitkomst. Een zacht flits geeft een klein beetje extra licht dat vaak hetzelfde effect heeft als een zacht zonnetje. Bovendien maakt zo’n flits vaak een kortere sluitertijd mogelik waardoor de kans op een trillerige foto kleiner wordt.
Afbeelding 7: Verdorde klaver zonder flits, hier is duidelijk sprake van een foto die niet is genomen op een zonnige dag. Verder is het ook zo dat doordat de sluitertijd van deze foto (1/60 s) te lang was waardoor deze een beetje trillerig en dus onbruikbaar is.
Afbeelding 8: verdorde klaver, nu met flits. Zie je het verschil met afbeelding 7? De sfeer is nu heel anders, veel frisser. Bovendien zoun deze foto wel eens op een zonnige dag zijn gemaakt.
Flitslicht en dieren
Tot nu toe hebben jullie aleen foto’s met flitslicht van planten gezien. Maar soms kun je de flitser ook gebruiken bij het maken van dierenfoto’s. Dan moet je echter wel opletten. Dieren kunnen behoorlijk schrikken van flitslicht en soms hebben ze er zelfs veel last van. Als dieren schrikken van of last hebben van flitslicht, verstoor je ze natuurlijk, dus dat moet je niet doen. Goed opletten dus, eerlijk gezegd kunnen we je niet met zeker heid vertellen bij welke dieren je wel moet flitsen en bij welke niet. VOlgens ons is het zo dat insecten meestal niet veel last hebben van de eventuele flits, terwijl grotere dieren zoals zoogdieren en vogels wel schrikken en/of verstoord raken en weglopen of -vliegen
Afbeelding 9: Deze pyjamazweefvlieg vloog vlak voor mijn lens op een dag zonder zon. Stel je voor dat er wel zon was geweest, dan was er een mooie glans zichtbaar geweest in de vleugels en op het lijfje. Hoewel de zon niet scheen, wilde ik toch graag de glans terug laten komen in mijn foto’s, daarom heb ik gebruik gemaakt van flitsllicht. Deze zweefvlieg ergerde zich er niet aan en bleef rustig op dezelfde plaats in de lucht hangen waardoor ik enkele foto’s van dit tafereel kon maken, waardoor er een scherpe bij zat, yes!
Afbeelding 10: deze kip was minder blij met mijn flitser dan de zweefvlieg. Ik wilde een klein invulflitsje gebruiken om deze kip iets meer uit zijn omgeving te laten springen. Toen ik begon te flitsen, liep de kip vrij snel weg, ze vond het niet zo leuk. Zo zie je, dat grotere dieren som meer last hebben van flitslicht dan kleinere.
Natuurfotografie voor kinderen 