Je hebt ze vast wel eens gezien, van die prachtige foto’s van een bos met daarin heel duidelijk de zonnestralen die in het bos doordringen, of van die foto’s van weilanden waar nog ochtendnevel boven de velden hangt, dit zijn twee situaties die je vaak op foto’s ziet maar hiervoor moet je wel vroeg je bed uit. En er is natuurlijk niks erger dan om half 5 opstaan om er vervolgens achter te komen dat die ochtendnevel of die mooie zonnestralen er niet zijn. Dit kan best gebeuren want dit soort verschijnselen zijn afhankelijk van het weer. Daarom moet een fotograaf altijd goed op het weer letten. Deze maand gaat de tip daarom over het fotograferen van weersafhankelijke verschijnselen.
Zonneharp
De zonneharp is een verschijnsel wat overal voorkomt maar eigenlijk alleen opvalt op plekken waar bomen de zon tegenhouden, een zonneharp is namelijk een zonnestraal die heel zichtbaar tussen de bomen doordringt, vaak zie je alleen de zon en op de bosbodem de plekken waar de zon schijnt maar bij bepaalde weersomstandigheden zie je wel de hele straal. Dit komt omdat er dan veel waterdruppeltjes in de lucht zitten die verlicht worden door de zon. Hiervoor moet je relatief vroeg je bed uit want het verschijnsel doet zich maar heel even voor, de waterdruppeltjes verdampen heel snel door de warmte van de zon en dan verdwijnt het bijzondere effect. En het is ook niet elke ochtend het geval.
Welke weersomstandigheden heb je nodig?
zonnneharp
er zijn twee voorwaarden voor het ontstaan van een mooie zonneharp:
- De zon moet schijnen
- Er moeten veel waterdruppeltjes in de lucht zitten, met andere woorden: er moet mist ontstaan
mist ontstaat in heldere nachten in het voorjaar en najaar, als het verschil tussen de temperatuur in dag en nacht groot is. Op deze momenten ontstaat ook vaak dauw, dat is waterdamp die condenseert op planten. Dit komt weer door een hoge luchtvochtigheid. In het weerbericht moet je dus hierop letten:
- Heldere nacht
- het liefst weinig tot geen wind
- Groot verschil dag en nachttemperatuur
- Zonnige ochtend als je gaat fotograferen
Hoe ga je te werk?
Ten eerste moet je natuurlijk een beetje geluk hebben om een mooie zonneharp met volle zonnestralen te hebben. En een zonneharp echt mooi vastleggen is nog best lastig, de foto hiernaast maakte ik een tijdje geleden maar nu zie ik in dat het toen beter had gekund. . Als je begint moet je een mooie plek kiezen. De foto moet je sowieso tegen de zon in maken, alleen dan zie je een zonneharp. Een goeie tip is om niet van ieder piepklein straaltje te proberen een foto te maken. Het beste is om een flinke groep stralen te vinden, deze is er altijd wel. Daarnaast moet je ook een ander element laten zien, bijvoorbeeld een mooie oude boom. Zo’n extra element voorkomt dat de foto ”basic” wordt. OP zich is de foto hiernaast niet heel slecht maar wel enigszins ”basic” omdat ik dat extra element ben vergeten. Als de zonneharp als hoofdonderwerp niet indrukwekkend genoeg is omdat de omstandigheden niet ideaal zijn, kan je de zonneharp gebruiken als extratje bij andere foto’s. ga bijvoorbeeld eens herten fotograferen in het bos op het moment dat er zonneharpen te zien zijn, ik ben wel benieuwd of het lukt om een foto te maken van herten bij de bosrand met een prachtige zonneharp op de achtergrond.
Nog even een mooie zonneharp, hier gebruikte ik het riet onderaan als voorgrond
Sneeuw
besneeuwde takken boven een sloot
Ieder jaar weer is het wachten op de eerste sneeuw. Want dat betekent sneeuwpret, maar ook: mooie foto’s maken. Zoals jullie waarschijnlijk al weten is sneeuw niets meer dan bevroren water in de vorm van ijskristallen. Sneeuw zorgt ervoor dat de wereld er heel anders uitziet dan normaal. Normaal is de grond grijs of donkerbruin, maar nu is deze ineens wit. Maar een sneeuwlandschap fotograferen is nog niet zo makkelijk. Sneeuw is wit en daarom heel licht. Hierdoor kan je camera in de war raken. Ook is het buiten vaak koud als er sneeuw ligt. Hierdoor kan je camera minder goed werken en kunnen batterijen sneller opraken.
Welke weersomstandigheden heb je nodig?
Uiteraard moet het voor sneeuw koud zijn. En het liefst een tijdje koud, anders krijg je natte sneeuw. Dat is sneeuw die er in de lucht wel leuk uitziet, maar zodra deze op de grond komt door de warmte van de grond smelt en verandert in water. Dan heb je dus niet het effect van een sneeuwlandschap. Als het een tijdje koud is, is de grond wel goed koud en blijft de sneeuw liggen waardoor de wereld een heel ander uiterlijk krijgt. Voor het weerbericht is het eigenlijk heel simpel. Sneeuw geven ze gewoon aan dus je hoeft niet specefiek op een aantal dingen te letten. Voor de rest maakt het niet zoveel uit. Vak is voor sneeuwfoto´s een strakblauwe lucht met een zonnetje heel mooi. Maar ook een saaie grijze lucht kun je creatief gebruiken.
Hoe ga je te werk?
En dan is het eindelijk zover, er ligt sneeuw. Tijd om erop uit te trekken! Als je in de sneeuw gaat fotograferen denk je al snel aan landschapsfotografie. Dat is niet onterecht. Sneeuwlandschappen zijn vaak prachtig. Omdat we nog niet goed iets over landschapsfotografie hebben geschreven zullen we dat nu doen. Ten eerste heb je een mooi weids landschap nodig. Natuurlijk niet een heg of bomenrij die vlakbij staat en het zicht belemmert maar een open landschap waar je ver kunt kijken. Tot zover snappen de meeste landschapsfotografen het nog wel. Maar het is ook heel belangrijk dat je iets op de voorgrnd zet, bijvoorbeeld een laag heggentje of een rietkraag. Dat creeërt diepte in je foto. Je ziet dingen dichtbij maar ook heel ver weg, het benadrukt de weidsheid van je landschap. Ook doen lijnen die de kijker het landschap in leiden -bijvoorbeeld een plattelandsweggetje, sloot of omgevallen boomstam-het vaak goed, dit helpt de kijker om de de route in de foto te zien en alle elementen op te merken. Dit wordt vaak als prettig ervaren. Maar om eerlijk te zijn, wij zijn geen ervaren landschapsfotografen en maken eigenlijk niet zo vaak landschapsfoto’s. Wij maken in de sneeuw vaker detailfoto’s zoals de foto hiernaast. Hierop zie je een paar besneeuwde takken boven een sloot. het water van de sloot leek in deze situatie bijna zwart en dit is een groot contrast met de spierwitte takken, hierdoor onstaat een rustig winters beeld, hoewel het misschien iets echt sprankelends mist is het zeker geen verkeerde foto, iets voor een achtergrond van een website of folder bijvoorbeeld.
Iets anders waar je specefiek bij sneeuw op moet letten -zowel bij landschaps- als detailfoto’s- is je belichtingscompensatie. Sneeuw is wit en weerkaast heel veel licht. Dat merk je als het donker is en er sneeuw ligt, het is dan namelijk niet echt donker. Je camera raakt in de war, door het vele licht wil deze je foto donkerder maken. Normaal lijkt dit logisch maar hier wil je dat niet, doordat je onderbelicht wordt de sneeuw op de foto grijs. Dit is een van de meest gemaakte fouten bij sneeuw foto’s. Sneeuw hoort wìt te zijn en nìet grijs, misschien merk je het niet meteen op. Om het op te lossen moet je de belichtingscompensatie gebruiken en deze zeker zetten op ”+ 1.0”. dan is je sneeuw echt wit. Als je twee foto’s met en zonder grijze sneeuw ziet is er duidelijk een verschil. Je zult de foto met echt witte sneeuw vast mooier en ook natuurlijker vinden.
een bloemetje in de sneeuw, doordat er heel laat nog sneeuw lag bloeiden de eerste bomen al omdat het daarvoor al lekker weer was geweest
Ook is het soms mooi om plantenfoto’s in de sneeuw te maken. Vorig jaar lag er sneeuw in april(!), toen bloeide er al een struik en ik kon de gele bloemetjes prachtig fotograferen met de sneeuw op de achtergrfond(zie hiernaast. kijk naar dit soort dingen uit en wees creatief!
Regenboog
Het is altijd maar afwachten wanneer je een regenboog ziet, maar als je ze ziet zijn ze fantastische foto-objecten. Het is een optisch verschijnsel dat ontstaat door de breking van licht in regendruppels. Fotograferen is nog niet heel makkelijk. Want hoe zet je zo´n ding op de foto, in zijn gehhel, of enkel een deel. Sommige regenbogn zijn heel mooi en vol. Maar dit is vaak niet het geval.
Welke weersomstandigheden heb je nodig?
Om een regenboog te krijgen moet zonlicht breken op regendruppeltjes, waardoor alle kleuren verschijnen. iedere kleur licht breekt net op een andere manier en daardoor wordt et zonlicht als het ware ´uitgesmeerd´en zie je alle kleuren afzonderlijk in de weerkaatsing. om een regenboog te kunnen zine heb je twee dingen nodig: een zonnetje en een fikse regenbui. als het zover is moet je met je rug naar de zon gaan staan en in de richting van de regenbui kijken. Je kijkt dan met het zonlicht mee en ziet het weer terug kaatsen in de druppeltje in de vorm van een regenboog. Het weerbericht moet dus regen en zon afgeven. maar let op! het moment dat je een regenboog kunt zien is erg kort, je moet dus snel zjn en precies weten waar je moet kijken. Al is dit niet heel moeilijk, toch is dit een kwestie van oefenen.
Hoe ga je te werk?
En dan is het eindelijk zover, er is een regenboog te zien. Tijd om erop uit te trekken! Wees snel!, een regenboog is vaak snel weer weg. Ga kijken waar je deregenboog bij wilt fotograferen. Natuurlik kan een regenboog als hoofdonderwerp mooi zijn maar pas hiermee op. Je hebt kans dat je dan een hele lege foto kijgt omdat voor de rest niks staat in het landschap, zeker als je een wat minder volle regenboog hebt kan dit een probleem vormen. Je kunt in dat geval de boog beter gebruken als een aanvulling bij een sowieso al mooi landschap of je kunt een ander element toevoegen zals hieronder, een heg. veekl succes
Een regenboog boven een heg
Natuurfotografie voor kinderen 